Potówki - dowód na to, że ubierasz swoje dziecko zbyt ciepło

Potówki bardzo często pojawiają się u niemowląt nawet w pierwszych dniach po porodzie. Młode mamy często panikują, widząc na twarzy lub ciele dziecka małe, czerwone krostki i mylnie biorą je za objaw reakcji alergicznej. Tymczasem problem potówek jest powszechnym objawem nieprawidłowych nawyków związanych z opieką nad maleństwem, które nie ma jeszcze w pełni wykształconego systemu termoregulacji. Jak zatem rozpoznać potówki i w jaki sposób z nimi walczyć?

Potówki u niemowlaka - przyczyny

Podstawową przyczyną powstawania potówek u niemowląt jest ich przegrzewanie. Mama, która dopiero uczy się opiekować swoim nowo narodzonym dzieckiem często ma bowiem tendencję do ubierania maluszka w zbyt wiele, zbyt ciepłych rzeczy. W obawie przed wychłodzeniem małego organizmu stara się zapewnić mu odpowiednią temperaturę zazwyczaj zdecydowanie przesadzając z ilością zakładanych na niemowlę rzeczy. Ponieważ zbyt ciepło ubrane dziecko nie jest jeszcze w stanie wyrazić swojego dyskomfortu słowami, a jego gruczoły potowe nie działają w pełni sprawnie, organizm reaguje w jedyny możliwy sposób - poprzez uwidocznienie na powierzchni skóry maluszka małych krostek, świadczących o przegrzaniu, czyli popularnych potówek. Ich nazwa pochodzi od źródła problemu, czyli właśnie potu, który nie jest jeszcze w stanie wydostać się na zewnątrz i zostaje zamknięty w porach skóry, tworząc charakterystyczne krostki. Potówki najczęściej pojawiają się latem, jednak równie dobrze mogą wystąpić na ciele dziecka nawet zimą, jeśli maluch ubierany jest w zbyt grube kombinezony i długo przebywa pod kocykiem lub w śpiworku.

Jak wyglądają potówki u niemowlaka?

Potówki mają bardzo niewielki rozmiar - maksymalnie 2 mm - oraz w większości przypadków czerwony kolor. Niekiedy na ich wzniesieniu tworzą się również białe pęcherzyki. Zmiany skórne tego typu występują zwykle w większych skupiskach, którym towarzyszy zaczerwienienie naskórka. Potówki dotyczą zazwyczaj okolic karku, szyi oraz buzi, a także pośladków i miejsc pod pachami, gdyż to tam skóra ma najbardziej ograniczony dostęp do powietrza. Zdarza się, że krostki powodują pieczenie oraz świąd, przez co stają się dla niemowlaka źródłem dyskomfortu i przyczyną nerwowości.

Jak rozpoznać potówki u niemowlaka?

Potówki u niemowlaka rozpoznamy przede wszystkim na podstawie ich wyglądu oraz lokalizacji. Krostki tego typu są bardzo malutkie, zaczerwienione lub zaróżowione, ewentualnie zakończone białą kropeczką. Mogą pojawiać się pojedynczo lub w skupiskach, które prezentują się na skórze jako rozległe, czerwone plamy. Najczęściej dotyczą buzi i fałd skóry, do których nie dociera powietrze. Rodzice mogą jednak wywnioskować, że mają do czynienia z potówkami, jeśli krostki pojawiają się na pleckach lub pod pieluszką (w wyniku otarć i przegrzewania), a także w miejscach aplikowania kosmetyków z dodatkiem oliwki, która może dodatkowo zapychać pory skórne.

Co na potówki u niemowlaka?

Najlepszym sposobem walki z potówkami u niemowlaka jest zmiana nawyków związanych z ubieraniem dziecka. Warto stosować w tym celu jedną nadrzędną zasadę - zakładania maleństwu tylko jednej dodatkowej warstwy odzieży. W praktyce oznacza to, że chociaż młody człowiek wydaje się potrzebować większej ilości ciepła w postaci sweterków czy kocyków, to tak naprawdę przez większość czasu może być ubrany dokładnie tak samo, jak jego rodzice. Temperaturę ciała maleństwa warto sprawdzać poprzez kontrolne dotykanie okolic karku. Jeśli jest on bardzo ciepły lub wilgotny, należy natychmiast zdjąć z dziecka przynajmniej jedną warstwę odzieży. 

Ciepłoty nigdy nie oceniamy natomiast na podstawie rączek czy stópek. Poza tym istotne są także materiały, z jakich wykonano dziecięce ubranka, a także ich krój. Odzież dla niemowlaka powinna być przewiewna, luźna i naturalna, najlepiej bawełniana. Podobne zasady dotyczą stosowanej w łóżeczku i wózku pościeli. W celu zwalczenia potówek można wykąpać maluszka w wodzie z odrobiną mąki ziemniaczanej lub z kilkoma kryształkami nadmanganianu potasu. Substancje te zadziałają bowiem kojąco i przyspieszą gojenie. Buzię niemowlaka można natomiast przemywać czystym wacikiem namoczonym w zaparzonym, wystudzonym rumianku. Podczas codziennej pielęgnacji odradza się natomiast stosowania oliwek oraz tłustych kosmetyków, które nie pozwalają skórze oddychać.