Ciemiączko u dziecka – do czego służy ciemiączko u dziecka i jak je chronić?

Ciemiączko jest miękkim miejscem na głowie noworodka, niezbędnym w trakcie porodu siłami natury. Noworodki mają dwa ciemiączka - przednie i tylne. Jedno znajduje się z przodu, a drugie z tyłu głowy. Ciemiączko u dziecka można wyczuć pod palcami, gdyż jest to miejsce miękkie, a niekiedy również pulsujące. Co warto wiedzieć na temat ciemiączka u dziecka i jakie zjawiska powinny zaniepokoić rodzica niemowlęcia, u którego ciemiączko jeszcze się nie zrosło?

Ciemiączko u dziecka - do czego służy?

Ciemiączko u dziecka jest czymś zupełnie naturalnym. Matka natura biorąc po uwagę wielkość kanału rodnego oraz przekątną główki dziecka, dzięki ciemiączkom sprawiła, że kości czaszki noworodka mogą zachodzić na siebie, co pozwala zwęzić przekrój głowy i umożliwia jej przeciśnięcie się przez drogi rodne. Nie ma zatem nic niepokojącego w tym, że dziecko rodzone siłami natury posiada nieco wyciągnięty kształt główki, spowodowany mocnym ściskaniem jej przez ściany kanału rodnego. Jeśli nie zostaną stwierdzone żadne zdeformowania czy wady budowy, czaszka z pewnością wróci do swojej ładniejszej formy po krótkim czasie od momentu porodu. Poza tym, ciemiączka umożliwiają czaszce dziecka wzrost, dzięki czemu tworzą miejsce na nadal powiększający się mózg - to kolejna rola tych elastycznych miejsc, tłumacząca również dlaczego nie mogą one zrastać się zbyt szybko.

Ciemiączko u dziecka - co warto wiedzieć?

Podczas każdej kontroli lekarz bada główkę noworodka, dotykając przy tym jego ciemiączek. Sprawdza wtedy, czy mają należytą wielkość, czy nie są zapadnięte oraz czy nie pulsują. Warto wiedzieć, że zarówno zbyt wczesne, jak i zbyt późne zarastanie ciemiączka jest zjawiskiem niekorzystnym i może świadczyć o poważnych problemach zdrowotnych. Ciemiączko przednie wyczuwalne jest na czubku główki. Ma najczęściej powierzchnię 2 na 2 cm, choć może być również mniejsze. Zarasta pomiędzy 9. a 18. miesiącem życia dziecka. Z kolei ciemiączko tylne powinno być zdecydowanie mniejsze niż przednie i zrosnąć się już między 6. tygodniem a 4. miesiącem życia niemowlęcia.

Ciemiączko u dziecka - możliwe problemy

W normalnych warunkach ciemiączko u dziecka niczym nie odróżnia się od pozostałych kości czaszki. Podczas płaczu miejsca te mogą napinać się i pulsować - powinno to ustąpić po uspokojeniu malucha. Sygnałami alarmowymi są zmiany, które utrzymują się nieco dłużej. Jeśli ciemiączko jest zapadnięte, bardzo często świadczy to o odwodnieniu. Możemy upewnić się o tym, jeśli maluch oddaje mało moczu i ma wysuszone śluzówki wewnątrz buzi. Zapadnięte ciemiączko u dziecka towarzyszy zazwyczaj wymiotom, gorączce, biegunkom i dużym upałom. Problemem jest także ciemiączko pulsujące i uwypuklone podczas gorączki, częstego płaczu czy sytuacji, gdy niemowlę wydaje się nienaturalnie senne i spokojne. Wtedy zmiany w obrębie ciemiączka mogą wskazywać na poważną infekcję.

Jak dbać o ciemiączko u dziecka?

Ciemiączko u dziecka nie ulegnie uszkodzeniu podczas codziennych zabiegów pielęgnacyjnych, takich jak kąpiel czy czesanie główki. Najważniejsze w prawidłowym procesie zrastania się tych miejsc jest podawanie maluchowi odpowiedniej ilości witaminy D. Zbyt wczesne zarastanie ciemiączka należy do rzadkości i jest zazwyczaj spowodowane jednoczesnym karmieniem mlekiem modyfikowanym oraz dodatkowym podawaniem witaminy D w kroplach. Z kolei przy zbyt powolnym zarastaniu ciemiączka konieczne może okazać się wykonanie badania krwi, które pozwoli ocenić poziom gospodarki wapniowo-fosforanowej organizmu maluszka i dostosować odpowiednie dawkowanie tej właśnie witaminy. Warto pamiętać, że dawek nigdy nie określamy bez konsultacji z lekarzem.