Agresywne dziecko w szkole: co robić?

Twoje dziecko nie chce chodzić do szkoły, a Ty masz wrażenie, że ono czegoś się tam boi? A może „czegoś” należy zmienić na „kogoś”? Agresja w szkole jest bardzo częstym zjawiskiem, które jak najszybciej należy eliminować. Lecz co robić w skrajnych przypadkach, kiedy agresywne dziecko w szkole doprowadza Twoją pociechę do lęku i depresji?

Agresja u dzieci

Agresja wśród dzieci wystąpić może z różnych przyczyn. Bardzo często wpływ na to ma środowisko, w którym dziecko na co dzień przebywa. Im jest młodsze, tym bardziej prawdopodobne jest, że agresywnych zachowań może się ono uczyć w obrębie rodziny. Wraz z dorastaniem, przychodzi okres buntu przeciwko rodzicom, a większość wzorców dziecko bierze z zachowania grupy rówieśniczej, z którą pozostaje w bliskich kontaktach.

Często już w przedszkolu można zaobserwować u dzieci zachowania agresywne, lecz najczęściej wynikają one z tzw. okresu buntu. Małe dzieci, mniej więcej do 4 roku życia przechodzą taki okres, w którym testują granice wytrzymałości rodziców i swojego zachowania. To naturalny proces poznawczy, który pozwala zaadaptować się dziecku w rodzinie, wśród innych przedszkolaków czy w miejscach publicznych. Taki specyficzny instynkt przetrwania to nauka dla każdego malucha, ale także trening cierpliwości, stanowczości i miłości dla rodziców.

Agresja w szkole

Agresywne zachowania u dzieci są dostrzegalne również w obrębie murów szkolnych. Nieustanna rywalizacja, presja ze strony rówieśników do określonych zachowań oraz brawura prowadzą do sytuacji, które mogą być niebezpieczne dla innych dzieci. Niestety, wiele młodych osób jest aż tak podatna na wpływ swojej grupy społecznej, że robi pewne rzeczy automatycznie, nie zastanawiając się nad konsekwencjami.

Drugą, jakże istotną sprawą, są zachowania obserwowane w domu rodzinnym. Jeśli dziecko nie doświadcza miłości, a wręcz przeciwnie - przemocy fizycznej bądź psychicznej, może powielać takie zachowania w stosunku do rówieśników. Poczucie bycia słabszym w warunkach domowych, będzie przekształcać się w siłę i wyższość wśród grupy. Ma to bardzo negatywny wpływ na inne dzieci, tym bardziej gdy takie ataki agresji zaczynają być naprawdę bardzo poważne.

Gdzie zgłosić agresywne dziecko w szkole?

Jeśli Twoje dziecko zachowuje się nieco inaczej niż zwykle, nie chce chodzić do szkoły lub robi to niechętnie:

porozmawiaj z nim szczerze. Być może w jego szkole lub klasie jest osoba, której po prostu się boi. Być może jest wyśmiewane czy poniżane i nie może polegać ani na kolegach, ani na nauczycielach. Może agresor robi to wtedy, kiedy nikt nie widzi.
Kiedy Twoje dziecko zacznie dziwnie się zachowywać, sprawdzaj czy nie ma śladów przemocy fizycznej, zorientuj się w jego zeszytach, czy nie znajdują się tam prześmiewcze liściki lub rysunki.
Jeśli zauważysz coś niepokojącego, porozmawiaj ze swoją pociechą. Może jednak okazać się, że dziecko nie będzie chciało powiedzieć nic, ale problem będzie narastał. Dlatego w takich okolicznościach należy jak najszybciej działać. Zatem gdzie zgłosić agresywne dziecko w szkole? Przede wszystkim zacznij od wychowawcy.
Zapytaj dyskretnie, czy któryś uczeń w klasie lub w szkole nie przejawia agresywnych zachowań. Być w może ten problem funkcjonuje w szkole już od dłuższego czasu i nauczyciele zdążyli zauważyć, kto w grupie jest prowodyrem agresji. Być może zwyczajna rozmowa doprowadzi do uspokojenia sytuacji. Może być też tak, że żadne sposoby nie odniosą skutku.
Należy wtedy porozmawiać z rodzicami takiego dziecka. Najpierw wychowawca, a jeśli to nie pomoże, dyrektor lub nauczyciel. Jednak w skrajnych przypadkach nie wystarczy nawet pomoc psychologa szkolnego. Bardzo często rodzice agresywnego dziecka nie widzą problemu twierdząc, że ich potomek w domu zachowuje się nienagannie i nie ma możliwości, aby w szkole było inaczej. Rzeczywistość jest zazwyczaj zupełnie inna. W szkole dziecko przejawiające agresję ma wokół siebie rówieśników mniej odpornych psychicznie, słabszych i młodszych, na których może stosować swoje metody manipulacji i agresję.

Opinia o uczniu

Jeśli prowodyr agresywnych zachowań zostanie w szkole zidentyfikowany, bardzo ważna będzie też reakcja innych dzieci. Jeśli to dotyczy więcej niż jednego dziecka, problem jest większy niż mogło się wydawać. Być może o wiele więcej dzieci boi się chodzić do szkoły przez tego ucznia bądź uczennicę. Po wnikliwych rozmowach z każdą ze stron, powinna zostać sporządzona opinia o uczniu, który zastrasza inne dzieci, oczywiście przy współpracy z wykwalifikowanym ośrodkiem psychologicznym. Wnikliwe rozpoznanie problemu może pomóc w terapii takiego dziecka i zresocjalizowaniu go, aby przestało być zagrożeniem dla innych rówieśników. Bardzo ważna jest jednak współpraca szkoły i rodziców z ośrodkiem terapeutycznym, ponieważ dużą część pracy dziecko będzie musiało wykonywać przede wszystkim w szkole i w domu. Dlatego wsparcie najbliższych i wyrozumiałość jest kluczowa w procesie terapeutycznym. A co zrobić, gdy nawet terapia nie pomaga, a dzieci dalej się boją?

Podanie o przeniesienie do innej klasy?

Nic tu nie pomoże podanie o przeniesienie do innej klasy czy szkoły, napisane przez rodziców innych dzieci czy wychowawcę. Problem nie zniknie, tylko skupi się na kolejnych dzieciach, które mogą doświadczać przez takiego agresywnego ucznia prawdziwej traumy. Więc jeśli żadne metody przeciwdziałania agresji nie są skuteczne w przypadku tego dziecka, sprawę należy postawić jasno. Korzystanie z półśrodków w takim przypadku nie przyniesie rezultatu, bo jeśli dotychczas nie udało się nic zrobić to znaczy, że problem jest naprawdę duży i poważny. Dlatego nie można zostawiać rodziców tego dziecka oraz rodziców innych dzieci na pastwę losu i czekać, aż wydarzy się tragedia.

Należy jak najszybciej załatwić tę sprawę w sądzie rodzinnym, który może takiego ucznia przenieść do szkoły specjalnej, w której tok nauczania i wychowawcy będą dostosowani do jego zachowania i potrzeb. Sąd rodzinny może także skierować dziecko na przymusową terapię lub objąć rodzinę dodatkową pomocą specjalnego opiekuna. Warto zaznaczyć, że dyrektor nie może sam skreślić ucznia z listy, ponieważ w Polsce istnieje obowiązek szkolny, nakazujący uczęszczanie na zajęcia do 18. roku życia. Oprócz sądu rodzinnego o sprawie powinien być poinformowany kurator oświaty, który może podjąć odpowiednie kroki. Wszystkie te sprawy należą do obowiązku dyrektora szkoły i zazwyczaj są rozpatrywane przez wyższe organy w trybie pilnym, aby dbać o bezpieczeństwo uczniów i ich rodziców.